در این مقاله، پس از بیان مفهوم اولیه هویت، سعی شده است یک گونه شناسی از هویت در حوزه نهادهای اجتماعی (مانند انقلاب) ارایه شود. در این گونه شناسی، سه هویت تاسیسی، تداومی و غایتی، تعریف و تبیین خواهد شد و در نهایت سعی بر آن است تا با بازکاوی این سه گونه از هویت در عرصه هویت انقلاب اسلامی، ثابت شود مقوله عاشورای حسینی، تامین کننده بار محتوایی و ایجاد کننده هویت تاسیسی و تداومی انقلاب اسلامی و مقوله انتظار مهدوی، سازنده هویت غایتی انقلاب اسلامی بوده است.
امام خمینی(ره) در اول مهرماه 1281 به دنیا امد. ودر اغاز جوانی به حوزه علمیه اراک رفت.
امام خمینی که رشد انحرافات محمد رضا شاه را دیده بود اولین قدم اشکار خود را در راستای مبارزه با شاه برداشت.
در اولین روز های سال 42 که ساواک به فیضیه حمله کرد امام خمینی با صدور بیانیه ای دوباره مبارزات علیه رژیم ظالم شاه را بر پا کرد.
با سخنرانی عصر عاشورا(13خرداد) امام خمینی اورا دستگیر وبه زندان تهران منتقل کردند وتا سال بعد در زندان حضور داشتند.
محمد رضا شاه با تبعید امام خمینی که میخواست خودش را از نابودی نجات دهد ولی امام خمینی چه در عراق(به مدت 13سال) وفرانسه(به مدت 5 ماه) اقدامات خود و بیانات خود را از طریق رسانه ها و دوستان خود به گوش مردم میرساند.
امام خمینی که تصمیم گرفتند به ایران باز گردند از لحظه ورود به ایران بعد 10 روز انقلاب اسلامی به پیروزی رسید ومردم ان رو ز را جشن گرفتند.
بعد از انقلاب زندان اوین ساواک مجلس سنا وغیره به دست انقلابیون مسلح افتاد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر امروز (سه‌شنبه) در اجتماع عظیم و پرشور قشرهای مختلف ملت در حرم مطهر امام خمینی رضوان‌الله‌علیه، راز و سِرّ تداوم جاودانه‌ی جاذبه‌ی بی‌نظیر امام راحل را، مختصات شخصیتی و موهبتهای خدادادی ایشان خواندند و با تشریح ابعاد و اجزاء «راه و منطق مقاومت و ایستادگی» به‌عنوان درس بزرگ امام برای ملت و مسئولان تأکید کردند: این فکر و راه پرجاذبه هر روز بیش از پیش ملتها را به خود جلب میکند و ملت ایران و مسئولان نظام نیز این راه روشن الهی را تا رسیدن به نقطه‌ی بازدارندگی در همه‌ی ابعاد اقتصادی، سیاسی، نظامی، اجتماعی و فرهنگی ادامه خواهند داد.
در روز بیستم جمادى الثانى 1320 هجرى قمرى مطابق با 30 شهریـور 1281 هجرى شمسى ( 21 سپتامپر 1902 میلادى) در شهرستان خمین از توابع استان مرکزى ایران در خانواده‌اى اهل علـم و هجرت و جهاد و در خـانـدانـى از سلاله زهـراى اطـهـر سلام الله علیها، روح الله المـوسـوى الخمینـى پـاى بـر خـاکدان طبیعت نهاد.
او وارث سجایاى آباء و اجدادى بـود که نسل در نسل در کار هـدایـت مردم و کسب مـعارف الهى کـوشیـده‌انـد. پـدر بزرگـوار امام خمینـى مرحوم آیة الله سید مصطفى مـوسـوى از معاصریـن مرحـوم آیة الله العظمـى میرزاى شیـرازى (رض)، پـس از آن که سالیانـى چنـد در نجف اشـرف علـوم و معارف اسلامـى را فـرا گرفته و به درجه اجتهـاد نایل آمـده بـود بـه ایـران بازگشت و در خمیـن ملجا مردم و هادى آنان در امـور دینـى بـود. در حـالی که بیـش از 5 مـاه ولادت روح الله نمىگذشت، طاغوتیان و خوانین تحت حمایت عُمال حکومت وقت نداى حق طلبـى پـدر را که در برابر زورگـویی‌هایشان بـه مقاومت بـرخاسته بـود، با گلـوله پاسـخ گفـتـنـد و در مـسیر خمیـن به اراک وى را بـه شهادت رسانـدنـد. بستگان شهیـد بـراى اجراى حکـم الهى قصاص به تهران (دار الحکـومه وقت) رهـسـپار شـدند و بر اجراى عـدالت اصـرار ورزیدند تا قاتل قصاص گردید.
بدیـن ترتیب امام خـمیـنى از اوان کـودکى با رنج یـتیـمى آشـنا و با مفهوم شهادت روبرو گردید. وى دوران کـودکـى و نـوجـوانى را تحت سرپرستى مادر مـومـنـه‌اش (بانـو هاجر) که خـود از خاندان علـم و تقـوا و از نـوادگان مـرحـوم آیـة الله خـوانسـارى ( صاحب زبـده التصانیف ) بوده است. همچنیـن نزد عمه مـکـرمه‌اش (صاحبـه خانم) که بانـویى شجاع و حق‌جـو بـود سپرى کرد اما در سـن 15 سالگى از نعمت وجـود آن دو عزیز نیز محـروم گـردید.
هجرت به قـم، تحصیل دروس تکمیلى و تدریس علوم اسلامى
اندکـى پـس از هجرت آیة الله العظمـى حاج شیخ عبدالکریـم حایرى یزدى ـ رحـمة الله علیه ـ ( نـوروز 1300 هـجـرى شمسـى، مـطابق بـا رجب المـرجب 1340 هجـرى قمـرى) امام خمینى نیز رهـسپار حـوزه علمیه قـم گردید و به سرعت مراحل تحصیلات تکمیلى علوم حـوزوى را نزد اسـاتید حـوزه قـم طـى کرد. که مـی‌تـوان از فرا گرفتـن تـتـمـه مباحث کـتاب مطـول (در علـم معانى و بیان) نزد مرحوم آقا میـرزا محمـد علـى ادیب تهرانـى و تکمیل دروس سطح نزد مرحـوم آیة الله سید محمدتقـى خـوانسارى، و بیشتر نزد مرحـوم آیة الله سیـدعـلى یثربى کاشانى و دروس فـقـه و اصـول نزد زعیـم حـوزه قـم آیـة الله العظمى حاج شیخ عبدالکریـم حایرى یزدى ـ رضـوان الله علیهـم نام برد.
رهبر انقلاب در یکی از دیدارهایشان درباره سیاست‌های خصمانه آمریکا علیه ایران گفتند: در دو کلمه خدمت ملت عزیز ایران بگویم: جنگ نخواهد شد، مذاکره نخواهیم کرد.
از آنجا که غالبا زاویه دید امام خمینی در تفسیرآیات قرآن، مبتنی بر این ساختار عرفانی است که کل تعینات خلقت بنا بر استعداد وجودی، آینه اسماء و صفات ربانی بوده و از حیات و شعور عالم غیب فیض می برند؛ می توانیم با توجه به جایگاه محوری قلب، نزد عرفا که به عنوان لطیفه ای روحانی، دائما محل نزول و ادراک تجلیات شئون الهی بوده است، به اثبات شهود احوال باطنی آن در مراتبی همچون قرب، ذکر و عبادت بپردازیم. چنین روشی بر خلاف ظاهرگرایی عقلی در الفاظ بر تداعی معانی، تاویل تمثیلی، ذووجوهی و جنبه استشهادی آیات متمرکز می شود تا بنا به نظر امام، هر سالک الی الله با ترقی از ایمان برهانی به قلبی بتواند احوال نظری و عملی طریقت خود را با حقیقت وحدت بخش قرآن تطبیق نماید. در این راستا، از سوی دیگر، نحوه ارتباط ذکر حق بر صفات قلب و تزکیه و تهذیب نفس از شرک خفی و رذایل اخلاقی و نیز تاثیر حضور قلب بر میزان خشوع وقرب در عبادت وتوافق نیت، قول و عمل در ایمان به توحید است که این امکان را فراهم می سازد به ارزیابی نقش و ارزش زیر ساختی قلب سلیم در هدایت و تعادل کلیه قوای ظا هری و باطنی انسان به منظور سیر و سلوک از خودشناسی انفسی به خداشناسی آفاقی بپردازیم.
بیداری اسلامی مقوله ای است که همزمان با تهاجم همه جانبه غرب در جهان اسلام وعصر استعمار، شروع شد و از آغاز تا عصر حضرت امام خمینی (ره) مراحل گوناگونی را پیمود. این حرکت که مشخصا با اندیشه های کسانی چون سید جمال الدین اسدآبادی شروع شده بود، همواره در میان حلقه های محدود و معین تبارز یافت و هیچگاه نتوانست به مثابه یک گفتمان مسلط عمل کند. حتی در زمانی که این جریان توسط کسانی چون حسن البنا وسید قطب در مصر، ابعاد گستردهتری یافت، بازهم نتوانست وارد زندگی همه توده های مسلمان شود و طرحی نو دراندازد. حضرت امام خمینی (ره) برای نخستین بار توانست کرده و نه تنها آن را وارد حوزه عمل همه توده های « عمل سیاسی » گفتمان بیداری اسلامی را تبدیل به مسلمان، بلکه وارد خاطر جمعی همه مستضعفان جهان کند. عجین نمودن حافظه جمعی با گفتمان بیداری اسلامی که از ضمیر روشن و آگاه و نفس مسیحایی حضرت (امام ره) سرچشمه میگرفت، توانست در مدتی بسیار کم دستاوردهای کلانی برای جامعه اسلامی و جامعه بشری به بار آورد. نخستین و مهم ترین دست آورد آن بود که گفتمان بیداری اسلامی از یک خرده گفتمان تبدیل به گفتمان مسلط شد. این حرکت اما، هیچ گاه به آسانی صورت نگرفت، بلکه گفتمان های مزاحم و رقیب، همواره درپی تنگ کردن عرصه برای آن بوده اند. گفتمان بیداری که به وسیله حضرت امام مهندسی شده بود، یک جریان مقطعی نبود، بلکه یک حرکت تاریخی بود که در طول تاریخ ادامه خواهد داشت و جاودانه خواهد ماند، به همین خاطر این گفتمان، همواره مستلزم بازخوانی و بازیابی است. مقاله حاضر در پی آن است که این پویش تاریخی را بازخوانی کند و نقش محوری امام خمینی و انقلاب اسلامی را در بیداری اسلامی راتوضیح دهد.
پژوهش حاضر در بستر نوظهور جامعه‌شناسی احساسات، با بررسی رهبری امام خمینی (ره) در طول جنگ تحمیلی، برای پاسخ‌گویی به این پرسش نگاشته شده است که امام (ره) چگونه در خلال این جنگ به مدیریت و راهبری احساسات توده‌های مردم و نیروهای مسلح جهت بسیج تدافعی مبادرت ورزید. نوشته حاضر با کاربست روش تحلیل محتوای کیفی نوشته‌ها و سخنان امام، این فرض را مبنای پاسخ‌گویی به پرسش قرار می‌دهد که امام بر اساس رویکردهایی چون الهی دانستن جامعه نوبنیاد، امید به بهره‌مندی از امداد غیبی، خوف انگیزی مثبت، نعمت پنداری جنگ، محتوم انگاری پیروزی، شباهت نمایی با عاشورای حسینی و صدر اسلام به آزادسازی احساسی/ شناختی و متراکم‌سازی انرژی‌های شورانگیز احساسی چون حس مسئولیت، مهم و شهره‌شدن، قدرتمندی، توانایی و غرور، امید و اطمینان خاطر، هویت، تعهد و همبستگی جمعی، انتقام‌گیری، خشم و نفرت‌انگیزی مضاعف دامن زد و بدین‌سان آنان را به کنش جمعی تدافعی در مقابل رژیم بعثی و درنهایت کسب پیروزی غیورانه رهنمون شد.
zz
اندیشه و فرهنگ، بنیان و اساس هر اجتماع انسانی را تشکیل می‌دهند و تفاوت جوامع بشری به تفاوت در اندیشه، نگرش و فرهنگ آنها باز می‌گردد. نشان جامعهٔ سالم، اندیشهٔ متعالی و فرهنگ سالم و علامت جامعهٔ بیمار و منحط، اندیشهٔ راکد و فرهنگ آشفته و بیمار است.بسیج که از لحاظ لغوی از عناصر «اراده»، «آگاهی»، «سامان‌بخشی» و «عام‌اندیشی» شکل گرفته است، از لحاظ مفهومی روندی اندیشه‌ای- عملی است. روندی معقول، منطقی، آزادانه، آگاهی و مبتنی بر فطرت انسانی نوع بشر که حاصل عقل، تعقل و تدبر اوست. در بعد نهادی نیز این روند سازمان می‌یابد. و در لوای رهبری آزاداندیش و فرزانه – چونان امام خمینی (ره)- قرار می‌گیرد. بستر و کارمایهٔ اصلی بسیج، اندیشه و تفکر و فرهنگ بسیجی است. اندیشه و تفکر بسیجی نیز محصول عقل انسان آزاد و عامل شکوفایی آن است که در کلیت خود جهان‌نگری و بالتبع ایدئولوژی گروهی یا طبقاتی نیست بلکه ایدئولوژی نوع انسان است.حاصل اندیشه، نگرش و ایدئولوژی بسیجی، فرهنگ بسیجی است و آن نظامی از اندیشه‌ها و معانی و ارتباط میان آنها و نیز ارتباط آنها با الگوهای رفتاری «انسان بسیجی». در چنین نظام معنادار ارتباطی است که تمام کنش‌ها و رفتارها معنا یافته، ارزش و قداست می‌یابند. این نظام فرهنگی که از جوهرهٔ عقلی- دینی برخودار است با فطرت بشری نیز هماهنگی دارد و دارای ویژگی‌های چند، مانند خداگونه اندیشی، اتکا بر فطرت سلیم انسانی، عقلایی و منطقی بودن، واقعیت نگری، آرمان‌گرایی، ولایت مداری, ایمان پذیری، علم باوری، متعهد بودن، تخصص‌گرایی، وحدت‌گرایی و وفاق‌اندیشی، مصلحت‌شناسی، نوآوری و تحول، عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی، نگرش عاشورایی، شهادت‌طلبی و اسوه‌گرایی است و لذا هرگز نمی‌تواند در قالب‌های تنگ گروهی و طبقاتی یا جناحی و صنفی باقی بماند وگرنه بسیجی نخواهد بود.
اول مهر ماه 1281 هجری شمسی مطابق با بیستم جمادی الثانی 1320 هجری قمری و در سالروز میلاد پربرکت حضرت فاطمه زهرا(س) در خانواده ای از تبار فقیهان و عالمان ، بزرگترین مولود قرن ، پا به عرصه ی گیتی نهاد . پدرش سید مصطفی که عالمی وارسته و مجاهدی نستوه بود ، با الهام از قرآن کریم او را روح اله نام نهاد . هنوز سن روح اله به 5 ماه نرسیده بود که سید مصطفی در راه مبارزه با خان ها و حکام ستمگر منطقه به شهادت رسید و سرپرستی روح اله را مادرش بانو هاجر خانم ، دختر آیت الله میرزا احمد و عمه اش صاحبه خانم ، به عهده گرفتند . کودکی او با شور و نشاط و بازی های کودکانه و در عین حال با مراقبت های دقیق و تربیت صحیح همراه بود . آن طور که برادرش نقل می کند ، روح اله در همه ی امور حتی بازی های کودکانه از همه همسالان خود برتر و جلوتر بود .